Suy niệm Tin Mừng CN XXXIII TN, A: THIÊN CHÚA, CON NGƯỜI VÀ ÂN SỦNG

THIÊN CHÚA, CON NGƯỜI VÀ ÂN SỦNG

(Mt 25,14-30)

M. Alexis Thiện

Trong bài Tin Mừng hôm nay, thánh sử Matthêu thuật lại cho chúng ta câu chuyện về một ông chủ đi xa và giao cho mỗi đầy tớ những nén bạc để họ sinh lợi và sẽ nộp lại cho ông tất cả khi ông trở về. Hình ảnh này được sánh ví với hình ảnh về Thiên Chúa, ân sủng của Người, về con người và thái độ của con người đối với ân sủng Thiên Chúa. Hình ảnh và sự sánh ví này để lại cho chúng ta nhiều điều suy gẫm.

* Bài Tin Mừng làm cho chúng ta có cảm giác đây không phải là một giao kèo, cũng chẳng phải một thương vụ làm ăn có qua có lại hay một thể loại “Start up” (khởi nghiệp). Đúng hơn, đó là một bài sát hạch, một tử thách và có thể là một cuộc thi. Trong cuộc thi này không có ai là quán quân, và người chiến thắng không phải là người sinh lợi ích nhiều nhất. Nhưng người chiến thắng là người biết sinh ích lợi từ những gì được giao.

* Nếu trong kinh doanh, lợi nhuận kiếm được chỉ gấp đôi số vốn thôi thì không thể gọi là kinh doanh tài giỏi được, phải gấp thật nhiều và càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, trong dụ ngôn, ông chủ khen nức nở những người đầy tớ là tài giỏi và trung thành vì sinh được lợi gấp đôi và được hưởng phước lạc của chủ. Như thế, điều quan trọng không phải là sinh lợi bao nhiêu mà là phải biết sinh lợi. Đối với ông chủ, dường như những lợi ích mà những người đầy tớ đem lại chẳng thấm vào đâu so với khối tài sản của ông. Nhưng qua đó, ông nhận ra thái độ, tính cách và nỗ lực của mỗi người để ban thưởng cho họ. Phần thưởng ông trao cho họ lớn lao hơn nhiều những gì mà họ sinh lợi và công khó mà họ bỏ ra. Đây cũng là điều mà Thiên Chúa muốn chúng ta thực hiện với ân sủng mà Người ban. Những gì chúng ta làm không thêm gì cho Chúa nhưng là vì lợi ích cho chính chúng ta và những anh chị em khác. Qua đó, Thiên Chúa nhận thấy sự nỗ lực và thái độ của mỗi người đối với ân sủng của Chúa và phần thương Người ban tặng sẽ “vượt xa mọi công trạng và ước muốn” của chúng ta.

* Chúng ta hẳn có khi sẽ tự hỏi vì sao ông chủ lại không trao cho mỗi đầy tớ một số vốn như nhau nhưng kẻ nhiều người ít? Ông chủ là một người giàu có, ông dư khả năng để trao năm quan tiền cho mỗi đầy tớ, nhưng ông đã không làm vậy, vì ông biết được khả năng đón nhận và sinh lợi ích của mỗi người như Tin Mừng nói: “Ông cho người này năm yến, người kia hai yến, người khác nữa một yến, tùy khả năng riêng mỗi người.” Có lẽ ông chủ không chỉ biết khả năng nhưng còn biết cả tính cách từng đầy tớ của ông: người nào siêng năng hay biếng nhác, người nào trung tín hay không. Ơn ban của Thiên Chúa cũng thế, Thiên Chúa có thể ban muôn vàn ơn ích cho mọi người nhưng để đón nhận và làm cho ơn đó sinh hoa trái là tùy vào khả năng của mỗi người. Để có thể đón nhận nhiều ơn Chúa, con người cũng cần phải làm cho mình một không gian đủ lớn nơi bản thân mình. Nói cách khác, con người cần phải làm cho mình nên trống rỗng trước những vương vấn, bận tâm vô ích và độc hại đang lấp đầy trái tim mình. Càng trống rỗng, con người càng đón nhận được nhiều ơn Chúa. Và một khi đã đón nhận ơn Chúa thì cần có khả năng để sinh lợi, chứ không phải đón nhận để cất giữ hay bỏ phí. Hình ảnh người đầy tớ biếng nhác và xấc xược ấy cũng có thể là hình ảnh chúng ta trong tương quan với Thiên Chúa. Thiên Chúa cũng giao cho chúng ta nhiều thứ dù ít ỏi để chúng ta sinh lợi, nhưng vì chúng ta biếng nhác và bất trung nên không biết sinh lợi, bỏ phí ơn Chúa, rồi lại trách móc Người: Tại sao Thiên Chúa không để tôi là người làm công việc ấy? Tại sao tôi không phải là người đứng trong vị trí ấy? Tại sao Thiên Chúa không ban cho tôi ơn này ơn kia như những người khác? Có khi lại cho rằng Thiên Chúa quá vô lý khi đòi hỏi chúng ta quá nhiều.

Qua cuộc đối đáp giữa người đầy tớ thứ ba và ông chủ cho ta thấy tính cách của mỗi người. Ông chủ là người hà khắc và vô lý khi gặt chỗ không gieo, thu nơi không vãi. Còn người đầy tớ là kẻ biếng nhác và bất trung. Liệu ông chủ có thật sự hà khắc và vô lý? Trong Tin Mừng, chúng ta thấy ông chủ không bắt anh phải làm lợi cho ông với hai bàn tay trắng nhưng là với một nén bạc ông giao. Một nén bạc có thể là ít ỏi, và điều quan trọng không phải là sinh lợi bao nhiêu mà là phải sinh lợi, ít nhất cũng phải gởi ngân hàng để thu lại chút gì đó. Như thế, ông chủ không phải là người hà khắc và vô lý như những gì người đầy tớ nói. Nói cách khác, sự vô lý và bất công nơi ông chủ là do tên đầy tớ gán cho ông. Thiên Chúa vẫn thường bị chúng ta gán cho là bất công và vô lý vì sự biếng nhác và bất trung của mình.

* Chúng ta thường sánh ví khả năng, cơ hội, sức khỏe, thời gian như những nén bạc Chúa trao. Tuy nhiên, những nén bạc Chúa trao đôi khi không chỉ là những điều may lành cho cuộc sống nhưng còn có thể là những bất trắc, bệnh tật, khổ đau, yếu đuối nữa... Qua những điều không may như thế chúng ta cũng có thể sinh ích lợi cho mình và cho người khác. Chúng ta có thể thấy điều đó nơi các thánh. Khi nhắc đến các vị thánh, chúng ta thường nhớ đến các ngài vì những công khó, những cuộc chiến đấu của các ngài trước những hoàn cảnh khó khăn, đau khổ, bệnh tật, hiểu lầm và cả cái chết hơn là những thành công nào đó mà các ngài đạt được. Sự thành công, những thành tựu mà các ngài có được như là một sự điểm tô và công nhận cho công phúc của các ngài. Bởi vì hầu hết các ngài không nên thánh qua những vinh dự, thành công, nhưng giữa những đau khổ và thử thách, các ngài đã biết sinh ích lợi bằng niềm tin son sắt, lòng mến nồng nàn, sự trung tín, khiêm nhường. Chính điều đó làm cho các vị thánh trở nên gần gũi với chúng ta và thúc giục chúng ta noi gương bắt chước các ngài trong cuộc sống của mình. Nhưng dù sao đi nữa, để có thể nhận ra những đau khổ, bất trắc trong cuộc sống như một món quà của Thiên Chúa gởi và đón nhận với một thái độ biết ơn thì chỉ có các thánh mới làm được. Rất khó cho chúng ta để có được cái nhìn và thái độ như các ngài. Nhưng nếu chúng ta bắt đầu tập cho mình có một cái nhìn như thế thì, chúng ta cũng đang khởi đầu cho hành trình nên thánh của mình.

Lạy Chúa, xin cho chúng con biết nhận ra những ân ban của Chúa trong cuộc đời, và xin cho chúng con biết cộng tác với ơn Chúa mà sinh ích lợi cho mình và cho người khác. Amen.